مد و مدگرایی
مد ها یکسری الگوهای فرهنگی هستند که در طی مدت زمان کوتاهی توسط بخشی از جامعه
پذیرفته می شوند و سپس فراموش می شوند . گستره مد به اندازه گستره زندگی انسان است
و تمامی جوانب و شئونات زندگی انسان ها را در بر می گیرد بعبارت دیگر هر جایی که پاي جنبه
زيبا شناختي در ميان باشد، مد هم آنجا حضور دارد ، شاخص ترین کالاهای مدشونده پوشاک و
نحوه آرایش هستند .
مدگرايي آن است که فرد، سبک لباس پوشيدن و طرز زندگي و رفتار خود را طبق آخرين الگوها
تنظيم کند و به محض آن که الگوي جديدي در جامعه رواج يافت، از آن يکي پيروي نمايد . در دوره
معاصر به ويژه در طی چند دهه اخير مدگرایی به دلیل گسترش وسايل ارتباط جمعي همانند
ماهواره و اينترنت و از طرف دیگر افزایش سطح رفاه و نقدینگی به افراطی ترین حد خود رسیده است
. معمولاً مد در اکثریت فرهنگها ظهور دارد و امري اجتناب ناپذير است اما ظهور مد در فرهنگ های
مختلف نسبی و با هم متفاوت است ، بعبارتی میتوان گفت جوامع ديني که هنوز به سنتهاي ديني
خود پايبند هستند، پديده مد و مدگرايي در آنها ضعيف تر است
ریشه های تاریخی مدگرایی به سال های بسیار دور بر می گردد ، مدگرایی در تاریخ ایران
در زمان سلطنت فتعلی شاه و ناصرالدین شاه که پای ایرانیان به فرنگ باز شد رایج شد و نحوه
و شکل لباس پوشیدن مردم ایران تغییر پیدا کرد .
علل و عوامل پیدایش مد :
1 – تنوع طلبي و نوگرايی
انسان ها ذاتا تنوع طلب هستند ، از طرفی جوانی فصل تازه ای در زندگی انسان هاست که
سرآغاز ورود انسان ها به جهانی پرشور و رنگارنگ است و تنوع طلبی در دوره جوانی به اوج خود
می رسد از اين رو می توان گفت تنوع طلبي از علل و منشاءهاي اصلي پیدایش مد به حساب ميآيد .
2 – همانند سازي
همانند سازی در مکتب روانشناسی به فرآیندی اطلاق می شود که فرد به صورت ناهوشیار ويژگيها،
نگرشها و الگوهاي رفتاري فرد ديگري را براي خود الگو قرار ميدهد و با تقليد از نگرش ها و ويژگي
رفتاري وي احساس ميکند که مقداري از کفايت او را نيز به دست آورده است.
به عقیده روان شناسان این خلا باعث می شود که نوجوانان به راه حل هایی جهت همانند سازی خود
با شخصیت هایی که الگوی آنها هستند متوسل شوند و تلاش کنند تا از نظر لباس پوشیدن ،
طرز رفتار و …..خود را به آنها شبیه سازند . به محض اين که يک هنرمند يا ورزشکار لباسي را بپوشد
و در صحنهاي ظاهر شود، جوانان با وي همانند سازي نموده، سعي ميکنند به عنوان مد، آن را در جامعه طرح کنند .
3 – رقابت و چشم و همچشمي با ديگران
انگيزه رقابت و چشم و همچشمي با ديگران، از ديگر عوامل پيروي از مد در بين جوانان و نوجوانان محسوب ميشود
، این انگیزه به گونه های مختلفی در بین همه افراد وجود دارد که افراد سعی می کنند از لحاظ ظاهری از دیگران عقب نمانند .
4 – مدگرايي و التزام ناشي از دوستي
یکی از عواملی که جوانان را به پیروی از مد وادار می کند تحقير و تمسخر، پوزخند زدن و متلک گفتن اطرافيان و ترس از آن است .
5 – مدگرايي و جلب توجه ديگران
افرادي هستند که با تعويض و تغيير هر روزه لباس و آرايش خود و خريدن لباسهاي گران قيمت و مد روز، درصدد
جلب توجه ديگران بر ميآيند ونگاه ها را به سمت خود معطوف می دارند .
6- مدگرايي و تشخّص طلبي
افرادی که خود را مربوط به قشر مرفه جامعه می دانند سعی می کنند این برتری را با نحوه لباس پوشیدن و
زیورآلات خود به نمایش بگذارند لذا مدهای جدید را مطرح می کنند .
وبلن : مد را به عنوان وسیله ای معرفی کرده است که افراد با استفاده از آن خود را ثروتمند ، باشخصیت و
دارای اندیشه های خاصی معرفی می کنند . به همین دلیل به محض گسترده شدن مدی در جامعه اشراف
زادگان سراغ مدهای جدید می روند تا بتوانند خود را از بخش های دیگر جامعه متمایز سازند . تداوم این جریان
باعث به وجود آمدن چرخه دائمی می شود که قشرهای پايين و متوسط همواره در حال تبعيت از قشر بالا و
قشر بالا در حال تغيير معيارهاي خود هستند . بعبارت دیگر میتوان گفت طبقات بالا پديد آورنده مد و طبقات
متوسط و پايين مصرف کننده آن هستند .
نقش رسانه ها در ترويج مد :
شبکههاي ماهواره ، مجلات و پايگاههاي فعّال اينترنتي، انواع مدهاي جديد را تبليغ مي کنند و از اين طريق،
زمينه را براي گرايش خانوادهها و بخصوص جوانان به سوي مدهاي نو مهيا ميسازند.
نکاتی که باید مورد توجه قرار بگیرند :
1 – به هیچ وجه جوراب های روشن را با کفش های تیره نپوشید ، حدالامکان سعی کنید کفشتان را با
کمربندتان ست کنید و از پوشیدن لباس های خیلی تنگ خودداری کنید .
2 – تمام کلیشه ها را فراموش کنید و سعی کنید در نظر دیگران زیبا و جذاب به نظر برسید ، برای این منظور
شما باید به روز باشید و اطلاعات کاملی درمورد اینکه چه نوع لباسی جدید است و کدامیک قدیمی و در حال
حاضر چه نوع پوششی دارای امتیاز بیشتری است داشته باشید . برای شروع میتوان طرز پوشش هنرمندان
و هنرپیشگان معروف را در راس کار خود قرار دهید ، بر نحوه لباس پوشیدن آنها متمرکز شوید و دقت کنید که
در مهمانی و جشن ها چه لباس هایی می پوشند ویا اینکه ویترین مغازه ها را زیر نظر قرار دهید ، مجله های
مد روز را بررسی کنید در اینصورت است که میتوانید پوشش جذابی داشته باشید .
3 – قسمت وسیعی از مد از نوع نگرش شما نسبت به زندگی نشات می گیرد ، حفظ تناسب اندام باعث می شود
تا شما اعتماد به نفش داشته باشید و نوع نگرشتان نسبت به زندگی مثبت باشد و سعی کنید همیشه زیبا به نظر برسید .
4 – مهمترین اصل در مبحث مد حفظ شخصیت واقعی خود فرد است ، اگر لباسی بر تن یک مدل ، زیبا به نظر برسد
لزوما به این معنا نیست که بر تن شما هم زیباست ، در نتیجه اگر ازپوشیدن لباسی احساس ناخوشایند دارید
و یا در آن احساس راحتی نمی کنید از پوشیدن آن خودداری کنید .